In september bezocht een delegatie van 25 bestuurders en strategen de steden Heidelberg van Freiburg. De lessen die we daar leerden, delen we graag via deze website. Franziska Breyer (medewerker bij Stabsstelle Klimaneutralität, Umweltschutzamt bij de Stadt Freiburg) leerden we over het klimaatbeleid van Freiburg.
Freiburg im Breisgau kent 230.000 inwoners. De stad streeft ernaar een voorbeeld te zijn op het gebied van duurzaamheid en milieubescherming, dat thema heeft een geschiedenis die teruggaat tot de anti-kernenergiebeweging van de jaren 1970.
Freiburg heeft ambitieuze klimaatdoelstellingen, met het streven om in 2035 volledig klimaatneutraal te zijn. Tot nu toe heeft de stad al een reductie van 45,6% van de CO2-uitstoot per inwoner (sinds 1992) bereikt. Om deze doelen te realiseren, richt Freiburg zich op zes lokale onderwerpen: duurzame gebouwen, CO2-vrije mobiliteit, hernieuwbare energie, klimaatvriendelijke levensstijlen, duurzame warmtevoorziening en economische transformatie.
Hernieuwbare energie
Een belangrijk onderdeel van Freiburgs klimaatstrategie is de uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen, met name wind- en zonne-energie. Tegen 2030 streeft de stad ernaar de opwekking van windenergie te vertienvoudigen en de zonne-energie met een factor vijf te vergroten. Het potentieel voor zonne-energie ligt voornamelijk in het gebruik van daken in de stad, met een geschatte capaciteit van 650 MW. Hoewel grondgebonden zonne-installaties een niche blijven, is het benutten van daken essentieel om de gestelde doelen te halen. Een mooi voorbeeld daarvan is het stadion van SC Freiburg dat het grootste zonne-stadiondak heeft.
Freiburg is een voorloper op het gebied van duurzame mobiliteit. De stad stimuleert actief het gebruik van fietsen en openbaar vervoer, met als doel het gemotoriseerde privéverkeer drastisch te verminderen. De fiets wordt gepromoot als een veilige, comfortabele en toegankelijke optie voor vervoer. Daarnaast investeert Freiburg in de uitbreiding van het openbaar vervoersnetwerk en de infrastructuur om duurzame mobiliteit mogelijk te maken en de stedelijke levenskwaliteit te verbeteren. Dit moet in 2030 tot CO2-reductie van 40% (ten opzichte van 2010) leiden.
Op het gebied van bouw en warmtevoorziening legt Freiburg de focus op energiebesparende nieuwbouw en renovatie van bestaande gebouwen. Het nieuwe Rathaus im Stühlinger is een voorbeeld van een energie-efficiënt gebouw dat gebruikmaakt van zonne-energie en geothermische warmte. Daarnaast heeft de stad een project gelanceerd om tegen 2030 de warmtevoorziening volledig over te schakelen naar CO2-vrije en hernieuwbare bronnen, met speciale aandacht voor warmtepompen en de uitbreiding van warmtenetten in dichtbevolkte wijken.
Burgerparticipatie
Freiburg zet sterk in op samenwerking tussen burgers, bedrijven en de stad om duurzame oplossingen te bevorderen. Door middel van energiebesparend advies en stimuleringsprogramma’s ondersteunt de stad huishoudens bij het verlagen van hun energieverbruik en het implementeren van duurzame oplossingen. Er worden ook verschillende initiatieven georganiseerd, zoals het Green Industry Park, een duurzaam berijventerrein voor duurzame bedrijven.
Het zijn enorme ambities en de presentatie was indrukwekkend. Want het is de toon die de muziek maakt, en de toon was er een van urgentie. Franziska Breyer luidde de noodklok zo hard dat die drie kamers verder nog te horen was. En dat was een geluid dat we in Nederland vaak niet meer horen. Vervolgens wordt vanuit die urgentie gehandeld in Freiburg. De stad neemt haar taak om de wereld duurzamer te maken serieus in alles wat ze doet.
Dat zagen we ook in de rondleiding die we daarna hadden in en rondom het nieuwe Rathaus im Stühlinger, waar we zagen hoe de duurzaamheidsdoelstellingen worden gehaald door de maatregelen in het gebouw, maar ook in zoiets simpels als het verplichten van halverharding op parkeerplaatsen en het heel consequent borgen van biodiversiteit in het bouwproces.
Geleerde lessen
>> Onthoud waarvoor je werkt. De eerste tien slides van de presentatie gingen over de urgentie.
>> Stel concrete en meetbare doelen. Freiburg laat zien dat duidelijke en meetbare klimaatdoelen zien en legt de lat steeds hoger. Ook tijdens het proces.
>> Geef zelf het goede voorbeeld. De gemeente laat in haar eigen huisvesting en mobiliteitsbeleid zien dat beleid niet gaat over voornemens, maar uitvoering.
>> Betrek de omgeving. Of het nu gaat om de inwoners of de amfibieën, de gemeente betrekt haar omgeving bij het maken en uitvoeren van plannen.
Presentatie
Meer info
