LinkedIn zegt dat ik een productiviteitsmachine word met de juiste Ai-tools. Maar dat wil ik niet. Ik gebruik ChatGPT om gaten in mijn productiviteit te dichten, niet om nóg productiever te worden.
Ik wil ook helemaal geen productief leven. Ik wil mijn leven niet uitdrukken in het aantal blogjes dat ik schrijf, maar in de kwaliteit daarvan. Of liever nog: in het plezier dat ik heb als ik ze schrijf. En in het plezier van mijn leven als ik ze niet schrijf, maar met mijn kinderen uit eten ben, een wedstrijd van Go Ahead kijk of naar het theater ga. Ik word er niet blij van als ik met ChatGPT opeens heel veel LinkedIn-berichten kan maken. Omdat dat niets toevoegt aan de wereld.
Veel produceren is niet hetzelfde als productief zijn. Wat is het nut van door Ai-tools gegenereerde rapporten die vervolgens weer worden gelezen door andere Ai-tools? Maak dan direct een goede samenvatting. Het is fijn dat mensen die niet zo goed waren in schrijven, tekenen of podcasten, dat nu wel kunnen. Maar worden we er ook echt productiever van?
Ik denk het niet. Alles wat schaars is, is waardevol en het echte wordt schaars in een wereld vol nep, daarom gaan we het echte meer waarderen. Een echt gesprek, een met de kroontjespen geschreven tekst. Een toneelstuk. De straatmuzikant. En als het echte schaars wordt in een wereld vol nep, krijgt het neppe juist een lagere waarde. De waarde van een product is gebaseerd op de productiekosten (en nog wat dingetjes, maar die laat ik hier even buiten beschouwing). Door Ai gaan die productiekosten flink omlaag en daar profiteren bestaande partijen van door dat vooral niet aan de klant te vertellen. Tot er een nieuwkomer komt die dat wel doet. Dag profiteurs, hallo lagere prijzen. Zo zijn we terug bij af en zijn we weer net zo productief als voor Ai. Misschien is er nog een gevolg, want hopelijk komt er ook een maatschappelijke discussie over de kosten van de gestegen productiviteit. Hoeveel elektriciteit, hoeveel water, hoeveel zeldzame metalen mag al die Ai-gegenereerde content kosten? Maken we onze elektriciteitskabels echt dikker voor zinloosheid? Of zetten we Ai in om waarde toe te voegen door te berekenen hoe we ons wegennet optimaal kunnen benutten? Door zorgmedewerkers administratieve processen uit handen te nemen, zodat ze meer tijd hebben voor echte zorg? Of noodweer heel precies te voorspellen, zodat we ons beter kunnen voorbereiden op de gevolgen?
Ik wil Ai niet inzetten om een productiviteitsmachine te worden, ik wil de kansen van Ai benutten om waarde te creëren waar de wereld wat aan heeft.
Jan-Willem Wesselink
Programmamanager Slimme Stad en Ai bij ELBA\REC
