Toen duidelijk werd dat er weer een boek kwam ten behoeve van de ‘City Deal: een slimme stad, zo doe je dat’, waaraan we vanuit de Future City Foundation gingen bijdragen, wisten we meteen waar het over moest gaan: ‘Ecosystemen’.
Bij WE Labs draait alles om het oplossen van maatschappelijk relevante knelpunten via innovatie. Maar laten we eerlijk zijn: dat lukt meestal niet alleen in ‘splendid isolation’. We geloven sterk in ecosystemen, waarin samenwerking en kennisdeling centraal staan. Het zijn voedingsbodems voor ideeën die groeien, bloeien en uiteindelijk impact maken. Het klinkt mooi, maar het vraagt bloed, zweet en vaak meer koffiesessies dan je lief is.
Neem bijvoorbeeld Brainport of initiatieven die dankzij de NGF-gelden zijn ontstaan. Prachtige voorbeelden van ecosystemen in actie. Toch zien we vaak hoe lastig het is om succes toe te schrijven aan één partij. Wie durft echt te zeggen: “Dit is mijn werk”? Ecosystemen zijn complex. Er zijn zoveel variabelen dat voorspellen wat wel of niet werkt, voelt als een gok. Maar dat betekent niet dat we achteroverleunen.
Sterker nog, we zien ecosystemen als cruciaal voor Nederland. Of het nu om Brainport, Food Valley of The Hague Security Delta gaat, ze laten zien hoe samenwerking innovatie versnelt én maatschappelijke impact creëert. Het is een soort dans tussen bedrijven, overheid, kennisinstellingen en burgers. Iedereen heeft zijn plek, maar het draait om harmonie en niet om wie de lead pakt.
En toch, ecosystemen bouwen? Dat is een vak apart. Het vraagt een mix van strategie, empathie en soms een beetje geluk. Bij WE Labs zetten we ons daarom in om die facetten beter te begrijpen. Als we het ambacht echt doorgronden, kunnen we interventies doen die voorspelbare resultaten opleveren. Het potentieel daarvan is enorm.
Maar eerlijk is eerlijk: het echte succes zit in de mensen. Het gaat om de intentie waarmee deelnemers samenwerken. Ego’s parkeren, focus op het grotere plaatje en een gedeelde visie. Dat is de kracht van een ecosysteem. Het is dan ook inspirerend om samen te werken met mensen die dezelfde droom hebben: de wereld een beetje mooier maken. Die gesprekken, de verbinding met zielsverwanten, dat is waar we onze energie uit halen.
Natuurlijk, we lopen vaak tegen obstakels aan. Vooroordelen, politieke agenda’s en eigenbelangen – ze zijn overal. Maar ze mogen ons niet tegenhouden. Juist die uitdagingen maken onze missie betekenisvol. Het is alsof je probeert een puzzel te leggen terwijl iemand steeds de stukjes verschuift. Frustrerend? Ja. Maar des te mooier als het lukt.
De verschillende artikelen die we voor het boek hebben geschreven illustreren de mate van volwassenheid van ecosystemen goed. Veel van de informatie uit deskresearch stuit op weinig wetenschappelijk onderbouwde meningen en ongevalideerde concepten. En ja, ook wij doen daar vrolijk aan mee. Immers, op het moment dat je het allemaal nog niet precies weet, moet je experimenteren en leren met elkaar om stap voor stap erachter te komen wat wel en wat niet werkt. De artikelen in het boek en ook de podcasts die we hebben opgenomen zie ik dan ook als momentopname. Als foto in de tijd waar we over 20 jaar, meewarig met het hoofd schuddend, op terugkijken en concluderen dat in al onze naïviteit het toch vooral betekenisvol is geweest dat we continu stappen bleven zetten.
De podcasts die we hebben opgenomen met mensen als Margot Nijkamp, Laure d’Hondt en Henk Kievit, waren een feest van herkenning en inspiratie. Hun verhalen laten zien dat we niet alleen staan in deze missie. Samen bouwen we verder, aan nieuwe ecosystemen, aan een volwassen aanpak, en aan een toekomst waarin innovatie echt het verschil maakt. Omdat we weten dat we samen sterker staan.
Laten we dus vooral doorgaan. Samenwerken, inspireren en bouwen. Want als we iets zeker weten, is het dit: innovatie groeit in de kracht van het collectief.
Xander Pieterse, Erwin Dolmans, Klaes Sikkema (Eigenaren WE Labs)
Dit is een voorpublicatie uit het boek ‘Van slimme stad naar ecosysteem’ dat verschijnt op 23 januari tijdens het slotevent van de ‘City Deal Een Slimme Stad, zo doe je dat’. Hier is het boek te bestellen.
