Door: Lars van Vianen, 8 augustus 2024, Starling Associates, lars@starling.studio
De komst van Artificiele Intelligentie (AI) heeft een nieuw tijdperk van mogelijkheden ingeluid voor stedenbouwkundigen, architecten en andere ruimtelijk ontwerpers. Naast het benutten van generatieve AI-tools om hun creatieve processen te verbeteren, staan deze professionals nu voor de diepe uitdaging om de ingewikkelde wisselwerking tussen AI en menselijke interacties binnen stedelijke omgevingen te ontwerpen. AI zal alomtegenwoordig zijn in onze steden en zal dienen als een belangrijk medium van communicatie tussen individuen. Dit vereist een verschuiving in focus naar het creëren van AI-systemen die niet alleen functioneel en efficiënt zijn, maar ook cultureel bewust en emotioneel intelligent, en daardoor een omgeving van affectieve intelligentie bevorderen.
AI als Ontworpen Tussenlaag
Het concept van de “tussenlaag” die AI vertegenwoordigt in stedelijk ontwerp is cruciaal. Deze laag fungeert als een tussenpersoon, die naadloze interacties tussen mensen en hun omgevingen mogelijk maakt. Voor stedenbouwkundigen en architecten betekent dit het verbeelden en creëren van ruimtes waar AI doordacht en harmonieus wordt geïntegreerd. Dit omvat het ontwerpen van openbare ruimtes, gebouwen en infrastructuur waar AI-systemen onopvallend kunnen helpen, begeleiden en menselijke activiteiten kunnen verbeteren. Bijvoorbeeld, slimme stadsinfrastructuur kan AI-gedreven openbaar vervoerssystemen omvatten die zich aanpassen aan de reële vraag, intelligente verkeersbeheersystemen die congestie verminderen, of responsieve stedelijke verlichting die de veiligheid en energie-efficiëntie verbetert.
De ontwerpopgave gaat echter verder dan louter functionaliteit. De rol van AI als medium van communicatie impliceert dat het intuïtief en gebruiksvriendelijk moet zijn. Ontwerpers moeten overwegen hoe mensen met verschillende technologische vaardigheden met AI zullen omgaan. Dit houdt in het creëren van interfaces en ervaringen die toegankelijk, inclusief en in staat zijn om duidelijke, begrijpelijke feedback te geven. Het doel is ervoor te zorgen dat AI de stedelijke ervaring verbetert in plaats van deze te compliceren.
AI als Culturele Drager
AI-modellen worden meestal getraind op uitgebreide, wereldwijde datasets, wat kan leiden tot een gebrek aan gevoeligheid voor lokale culturen en contexten. Om AI echt effectief en geaccepteerd te maken door de gemeenschappen die het bedient, moet het worden gelokaliseerd – aangepast om de unieke culturele nuances van verschillende regio’s te respecteren en te weerspiegelen. Dit lokalisatieproces is cruciaal voor het opbouwen van vertrouwen en ervoor zorgen dat AI-systemen relevant en betekenisvol zijn voor de mensen die ze gebruiken.
Stedenbouwkundigen en ontwerpers moeten nauw samenwerken met lokale gemeenschappen om hun specifieke behoeften, voorkeuren en culturele waarden te begrijpen. Deze collaboratieve aanpak kan de ontwikkeling van AI-systemen informeren die zijn afgestemd op lokale contexten. Bijvoorbeeld, een AI-gedreven openbaar informatiesysteem in Tokio kan andere kenmerken en functionaliteiten prioriteren dan een systeem in Nairobi, waarbij de verschillende sociale normen, talen en openbare gedragspatronen van elke stad worden weerspiegeld.
AI als Affectieve Intelligentie
Een belangrijk aspect van de integratie van AI in stedelijke omgevingen is het concept van affectieve intelligentie – AI die in staat is om menselijke emoties te begrijpen en erop te reageren. Deze dimensie van AI kan de kwaliteit van interacties tussen mensen en hun omgeving aanzienlijk verbeteren. Bijvoorbeeld, AI-systemen in openbare ruimtes zouden affectieve computing technieken kunnen gebruiken om stress of ongemak bij individuen te detecteren en passend te reageren, bijvoorbeeld door de verlichting, het geluid of de temperatuur van de omgeving aan te passen om een aangenamere sfeer te creëren.
Het ontwerpen voor affectieve intelligentie houdt in dat sensoren, algoritmen en interfaces worden ingebouwd die emotionele signalen kunnen interpreteren en erop kunnen reageren. Dit vereist een diep begrip van menselijke psychologie en gedrag, evenals expertise in technologie en ontwerp. Door affectieve intelligentie in de stedelijke leefomgeving te verweven, kunnen ontwerpers omgevingen creëren die niet alleen slim zijn, maar ook empathisch en responsief voor menselijke behoeften.
Conclusie
Nu AI een integraal onderdeel wordt van het stedelijke leven, staan stedenbouwkundigen, architecten en ontwerpers voor de spannende maar ontmoedigende taak om de rol ervan in onze dagelijkse interacties vorm te geven. De focus moet verschuiven van het simpelweg gebruiken van AI als een hulpmiddel voor creatieve verbetering naar het ontwerpen van de aard van de interactie van AI met ons. Dit houdt in het creëren van de tussenlaag waar AI dient als een naadloos en intuïtief communicatie-medium, ervoor zorgen dat AI-systemen zijn gelokaliseerd om culturele verschillen te respecteren, en het inbedden van affectieve intelligentie om omgevingen te bevorderen die empathisch en emotioneel responsief zijn.
In dit nieuwe paradigma is AI niet alleen een technologische vooruitgang, maar een fundamentele ontwerpuitdaging die een holistische en mensgerichte benadering vereist. Door deze uitdaging aan te gaan, kunnen ontwerpers helpen stedelijke ruimtes te creëren die niet alleen slim en efficiënt zijn, maar ook inclusief, cultureel gevoelig en emotioneel betrokken, en uiteindelijk de levenskwaliteit van alle stadsbewoners verbeteren.
